Όχι στη πώληση κατοικίδιων στα πανηγύρια.

Υπόμνημα προς το ΥΠΕΚΑ, το ΥΠΑΑΤ, το ΥΠΠΟΤ, την ΕΛΑΣ και άλλους αρμόδιους φορείς απέστειλε η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία με αντικείμενο την εμπορία, πώληση, διακίνηση και έκθεση παντός είδους ζώου σε υπαίθριες και λαϊκές αγορές, πανηγύρια, εμποροπανήγυρεις και θρησκευτικές πανήγυρεις.

Η ομοσπονδία κάνει λόγο για παράνομο εμπόριο και καλεί τους αρμόδιους να λάβουν μέτρα για την προστασία των ζώων και τη διακίνησή τους, όπου επιτρέπεται, υπό καλές συνθήκες.

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση:

“Εκατοντάδες χιλιάδες ζώα πωλούνται ως «κατοικίδια» ή «ζώα συντροφιάς» σε υπαίθριες αγορές και πανηγύρια. Το εμπόριο αυτό και η χρήση τους ως τέτοια, ευθύνονται για το βασανισμό των ζώων αυτών, καθώς και το παράνομο εμπόριο.

Ως εκ τούτου, έχοντας υπόψη:

1) Τον Ν. 4039/2012, άρθρο 12 παρ. 2 που απαγορεύει ρητά τη διατήρηση όλων των ειδών ζώων σε πανηγύρια, όπως συγκεκριμένα αναφέρει: «Απαγορεύεται η διατήρηση κάθε είδους ζώου σε επιχειρήσεις ψυχαγωγικών παιχνιδιών, πίστας αυτοκινητιδίων, μουσικών συναυλιών, επιδείξεων, πανηγυριών ή άλλων καλλιτεχνικών ή ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, εφ’ όσον τα ζώα χρησιμοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε σκοπό στο πρόγραμμά τους».

2) Τον Ν. 1197/1981 (Α 240) «Περί προστασίας των ζώων» και τον Ν. 2017/1992 (Α 31) «Κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία των ζώων συντροφιάς» σύμφωνα με τους οποίους οποιοδήποτε άτομο έχει στην κατοχή του ένα ζώο συντροφιάς, είναι υπεύθυνο για την υγεία του και την ευζωία του, αλλά και υποχρεούται να του παρέχει τις εγκαταστάσεις, τις φροντίδες και την προσοχή που απαιτούνται σύμφωνα με τις συνήθειές του, το είδος, τη φυλή του και αφορούν κυρίως: α) την παροχή, σε επαρκή ποσότητα, της τροφής και του νερού που χρειάζεται, β) την παροχή της κατάλληλης δυνατότητας άσκησης, γ) την εξασφάλιση υγιεινού και άνετου περιβάλλοντος, και δ) τη μη πρόκληση πόνου, ταλαιπωρίας ή στρες σε αυτά.

3) Το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι οι παραπάνω συνθήκες ευζωίας σε καμία περίπτωση δεν πληρούνται όταν τα ζώα βρίσκονται μονίμως εντός των ασφυκτικών και ακατάλληλων κλωβών σε οχήματα χωρίς καν αερισμό, σε ακατάλληλες καιρικές συνθήκες (έντονη ηλιοφάνεια, κρύο κ.λπ), χωρίς τη δυνατότητα προστασίας τους από τον όχλο και την οχλοβοή και χωρίς τη δυνατότητα εκδήλωσης φυσικής συμπεριφοράς ανάλογα με το είδος τους. Συγκεκριμένα, ΔΕΝ βιώνουν σε κατάλληλο φυσικό περιβάλλον ή στο φυσικό τους χώρο, ΔΕΝ αναπαράγονται σύμφωνα με τους φυσικούς τους νόμους, ΔΕΝ έχουν τη στοιχειώδη ελευθερία κίνησης και έκφρασης υγιούς συμπεριφοράς, ΔΕΝ ζουν σύμφωνα με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος τους.

4) Την από 30.04.2013 επιστολή του ΥΠ.Α.Α.Τ με αριθμ. πρωτ. 1209/51827 προς τις Δ/νσεις Κτηνιατρικής της Περιφέρειας με θέμα “Παράνομη διακίνηση πουλερικών απόδοσης για εμπορία ως οικόσιτων” σύμφωνα με την οποία «Οι συνθήκες διατήρησης και πώλησης των πουλερικών, χωρίς την εξασφάλιση των απαραίτητων για το είδος τους και την ηλικία τους, συνθηκών διαβίωσης (κατάλληλη θερμοκρασία, φωτισμός, χορήγηση τροφής και νερού, προστασία από αντίξοες καιρικές συνθήκες κ.λπ.), συνιστούν ταλαιπωρία και παράβαση της εν λόγω νομοθεσίας και επισύρουν τις ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 8 του Νόμου 1197/81(Α′ 240) “Περί προστασίας των ζώων”, με την αποστολή στον τοπικό Εισαγγελέα της έκθεσης ελέγχου με τα ευρήματα του ελέγχου προκειμένου να κινηθεί η διαδικασία επιβολής των ποινικών κυρώσεων».

5) Της αποστέρησης του αναφαίρετου δικαιώματος της ελευθερίας ως ανάγκη κάθε ζώντος οργανισμού.

6) Της παντελούς έλλειψης κτηνιατρικής περίθαλψης.

7) Τις ανύπαρκτες εγκαταστάσεις φιλοξενίας των ζώων σε περιπτώσεις κατάσχεσης.

8) Τις ανύπαρκτες αρμόδιες αρχές διαπίστωσης και ελέγχου των συνθηκών ευζωίας για τα παρακάτω είδη: της νυφίτσας, των ασπόνδυλων, των διακοσμητικών ψαριών, των αμφίβιων, των ερπετών, των κουνελιών, των τρωκτικών, των εξωτικών πτηνών και των άγριων ζώων.

9) Την παντελή έλλειψη πρόβλεψης της σήμανσης και της καταγραφής για τα ζώα που θεωρούνται ως κατοικίδια ή ζώα συντροφιάς, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αβασάνιστη εγκατάλειψή τους.

10) Την από 8.4.2013 με αριθμ. πρωτ. 1631 (αρ. εγκ. 1/13) Εγκύκλιο της Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με θέμα: «Αποσαφήνιση των ζητημάτων που έχουν εγερθεί από την εφαρμογή του ν.4039/2012» σύμφωνα με την οποία «εκτός από την έννοια της ενεργητικής κακοποίησης, αντιληπτό καθίσταται το γεγονός ότι στην έννοια της παθητικής κακοποίησης του άρθρου 16 του ν.4039/12 ή του άρθρου 1 του ν.1197/81 ο οποίος δεν έχει καταργηθεί εισέτι, περιλαμβάνονται ενδεικτικά, η έλλειψη καταλύματος, το ακατάλληλο κατάλυμα ή τα στενά κλουβιά, η μόνιμη αλυσόδεση, η ακατάλληλη τροφή, η μόνιμη παραμονή σε μπαλκόνια, ταράτσες, η έλλειψη νερού ή νερού μη κατάλληλου, χώροι μη στεγνοί και καθαροί, προστατευόμενοι από τις καιρικές συνθήκες, η έλλειψη φροντίδας για κτηνιατρική περίθαλψη σε περίπτωση ασθενειών τους, αλλά και τον τακτικό εμβολιασμό και την αποπαρασίτωσή τους, η έλλειψη καθημερινής άσκησης και περιπάτου».

11) Τις Υπουργικές Αποφάσεις 276863/10.5.2006, 258971/4.9.2008 και 349704/24.12.09 του ΥΠΑΑΤ σχετικά με «τη θέσπιση πρόσθετων μέτρων βιοασφάλειας που αφορούν τη γρίππη των πτηνών» (π.χ. συνύπαρξη πουλερικών με άλλα είδη ζώων όπως σκύλων κ.τ.λ.) οι οποίες ορίζουν ότι «απαγορεύεται η πώληση πουλερικών και πτηνών οποιασδήποτε ηλικίας και οιουδήποτε είδους σε υπαίθριες λαϊκές αγορές ή δρόμους». Στις δύο πρώτες Υπουργικές Αποφάσεις ορίζονται και οι προϋποθέσεις ευζωίας τους (π.χ. αν είναι εκτεθειμένα, οι συνθήκες συνωστισμού, ακατάλληλα κλουβιά, κ.λπ.).

Η διακίνηση των ζώντων πουλερικών υπόκειται από κτηνιατρικής υγειονομικής πλευράς στις διατάξεις της με αριθ. πρωτ. 258971/2008 απόφασης ΥΠΑΑΤ «Θέσπιση μέτρων βιοασφάλειας για τη γρίπη των πτηνών (Β΄ 4-9-2008)». Συγκεκριμένα:

α) η παρ. 2 του άρθρου 2 της εν λόγω απόφασης, ορίζει ότι: «Απαγορεύεται η συγκέντρωση πουλερικών και άλλων πτηνών σε υπαίθριες εκθέσεις, αγορές, θεάματα και πολιτιστικές εκδηλώσεις και η διοργάνωση εκθέσεων και διαγωνισμών αυτών σε υπαίθριους και ελεύθερους χώρους».

β) η παρ. 4 του άρθρου 3 ορίζει ότι: «Απαγορεύεται η διάθεση πουλερικών και πτηνών οποιασδήποτε ηλικίας και οποιουδήποτε είδους σε υπαίθριες λαϊκές αγορές».

γ) η παρ. 7 του ίδιου άρθρου ορίζει ότι: « Όταν κατά τους ελέγχους της παρ. 3 του παρόντος διαπιστώνεται απουσία αποδεικτικών στοιχείων ή εμφανή στοιχεία μη διενεργηθείσας απολύμανσης σύμφωνα με το άρθρο 15 του Π.Δ. 211/1992 (Α΄ 100), η μεταφορά απαγορεύεται και επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τις ισχύουσες διατάξεις διοικητικές κυρώσεις».

12) Το Π.Δ. 67/1981 που αφορά την προστασία της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας και τον καθορισμό διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας επ’ αυτών. Αναφέρονται τα είδη που κηρύσσονται προστατευτέα και απαγορεύεται σε όλη την επικράτεια και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ο φόνος ή η απόπειρα φόνου, η κακοποίηση, ο τραυματισμός ή η καθ’ οιονδήποτε τρόπο πρόκληση βλάβης, η κατοχή, η σύλληψη, η ταρίχευση, η αγοραπωλησία, η μεταφορά και η εξαγωγή των ειδών της πανίδας που αναφέρθηκαν.

13) Τον Ν. 86/69, άρθρο 258 που τροποποιήθηκε από το άρθρο 57 του Ν. 2637/98 (ΦΕΚ 200Α) και ορίζει ότι «Απαγορεύεται χωρίς άδεια η εξαγωγή, εισαγωγή, επανεξαγωγή, επανεισαγωγή, διαμετακόμιση, πώληση, αγορά, διαφήμιση, μίσθωση, εμπορική εκμετάλλευση, ο αντιπραγματισμός και γενικά η κατοχή, διάθεση, φύλαξη, έκθεση, μεταφορά, αποστολή και διακίνηση: αα) των ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας και των δειγμάτων αυτών ζώντων ή νεκρών επεξεργασμένων ή μη, ββ) των ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας και των δειγμάτων αυτών που γεννήθηκαν και εκτράφηκαν/εκτρέφονται σε αιχμαλωσία ή έχουν παραχθεί τεχνητά, επεξεργασμένων ή μη, καθώς και των ειδών ή δειγμάτων που αποτελούν μέρος προσωπικών ή οικιακών αντικειμένων.

14) Τη Σύμβαση CITES που σύμφωνα με την αριθμ. 85285/395/23.1.2007 Εγκύκλιο ορίζεται «Διενέργεια ελέγχων εφαρμογής της Διεθνούς Σύμβασης CITES» για να διαπιστωθεί εάν μεταξύ των ζώων που εκθέτει ο πλανόδιος πωλητής περιλαμβάνονται ζώα που υπόκεινται στις διατάξεις του θεσμικού πλαισίου της CITES (K.Y.A αριθμ. 99098/5881/16.10.2006, ΦΕΚ 1570/τ.Β’/26.10.2006, των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων). Σε περίπτωση που διαπιστωθεί η κατοχή τέτοιων ζώων, χωρίς τα απαιτούμενα έγγραφα που αποδεικνύουν τη νόμιμη κατοχή τους, να εφαρμοσθούν απαρέγκλιτα τα προβλεπόμενα από τις ισχύουσες διατάξεις, ενημερώνοντας σχετικά την Προϊσταμένη της Περιφερειακή Διαχειριστική Αρχή CITES και την Κεντρική Διαχειριστική Αρχή CITES. Σε περίπτωση δε που θίγονται θέματα ευζωίας των συγκεκριμένων ζώων, ο εν λόγω έλεγχος να πραγματοποιηθεί σε αγαστή συνεργασία με την αρμόδια κατά τόπο κτηνιατρική υπηρεσία (η με αριθμ. πρωτ. 217582/1616/25.5.2011 επιστολή του ΥΠΕΚΑ).

15) Το από 25.4.2013 Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα: «Καλή μεταχείριση των ζώων: Η Επιτροπή παραπέμπει την Ελλάδα και την Ιταλία στο Δικαστήριο για τη μη επιβολή της απαγόρευσης των κλωβών για ωοπαραγωγούς όρνιθες» σύμφωνα με το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραπέμπει την Ελλάδα και την Ιταλία στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παράλειψη της ορθής εφαρμογής της οδηγίας 1999/74/ΕΚ (1999/74/EC) για την απαγόρευση των «μη διευθετημένων κλωβών» (κλωβοστοιχίες). Σημειώνεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2013, η οδηγία 1999/74/ΕΚ προβλέπει ότι όλες οι όρνιθες ωοπαραγωγής πρέπει να διατηρούνται σε «διευθετημένους κλωβούς» με συμπληρωματικό χώρο για να φωλιάζουν, να σκαλίζουν και να κουρνιάζουν ή σε εναλλακτικά συστήματα. Συνεπώς, μπορούν να χρησιμοποιούνται κλωβοί μόνο εάν προσφέρουν σε κάθε όρνιθα τουλάχιστον 750 cm² επιφανείας δαπέδου, φωλιά, στρωμνή, κούρνιες και διατάξεις ξυσίματος των νυχιών, που να επιτρέπουν στις όρνιθες να ικανοποιούν τις βιολογικές ανάγκες τους, καθώς και τις ανάγκες συμπεριφοράς τους.

16) Το «Πρωτόκολλο για την Προστασία και την καλή Μεταχείριση των Ζώων» της Συνθήκης του Άμστερνταμ του 1997 όπου όλα τα μέλη της ΕΕ και τα κράτη μέλη υποχρεώθηκαν να λαμβάνουν πλήρως υπόψη τους την ευζωία των ζώων και να παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία και τον σεβασμό όλων των ζώων.

17) Τη «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων» από τη Διεθνή Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων (Παρίσι 1978) που αναφέρει τα εξής:

Άρθρο 4: Κάθε ζώο δικαιούται να ζήσει στο φυσικό του χώρο (γη, θάλασσα, αέρας) και να αναπαράγεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους. Η στέρηση ελευθερίας του ζώου ακόμη κι αν γίνεται για μορφωτικούς σκοπούς είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη δικαιωμάτων αυτού.

Άρθρο 5: Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.

Άρθρο 9: Τα ζώα που εκτρέφονται για τη διατροφή του ανθρώπου πρέπει να στεγάζονται, να τρέφονται, να μετακινούνται και να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου και αγωνίας.

18) Την Κ.Υ.Α. Κ1-1178/2007 που αφορά τη διαδικασία κατάσχεσης εμπορευμάτων παράνομου υπαίθριου εμπορίου.

19) Την παρ. 11 του άρθρου 74 του Ν. 3982/2011, η οποία αντικαθιστά το άρθρο 11 του Ν. 3377/2005 και αφορά την παράνομη υπαίθρια πώληση προϊόντων και κατάσχεσης αυτών.

20) Το έγγραφο της Δ/νσης Αυτ/σης & Αποκέντρωσης της Γενικής Δ/νσης Περιφέρειας της Περιφέρειας Αττικής με αριθμ. πρωτ. 10693/15.4.2008, όπου επισημαίνεται ότι η μεταχείριση των κατασχόντων ζώντων ζώων και πτηνών υπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της κατάσχουσας αρχής.

Βάσει των προαναφερθέντων, το υπαίθριο εμπόριο παντός είδους ζώου είναι κατ’ ουσίαν παράνομο και απεχθές.

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ  - ΑΙΤΟΥΜΕΘΑ

I. Να απαγορευθεί άμεσα, ρητώς και με αυστηρές ποινές και κυρώσεις η οποιαδήποτε διακίνηση, εμπορία, πώληση και έκθεση κάθε είδους ζώου που ζει και κινείται σε ξηρά, αέρα και θάλασσα ή οποιοδήποτε άλλο υδατικό οικοσύστηµα ή υγροβιότοπο από οποιονδήποτε ιδιώτη, έμπορο ή εκτροφέα, είτε από οποιαδήποτε επιχείρηση θεάματος, ψυχαγωγίας, κ.λπ. σε υπαίθριες και λαϊκές αγορές, πανηγύρια, εμποροπανήγυρεις και θρησκευτικές πανήγυρεις.

II. Να εκδοθεί άμεσα εγκύκλιος προς τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, τις Δημοτικές Αστυνομίες και την ΕΛΑΣ, στην οποία, εκτός της αυστηρής επιβολής διοικητικών και ποινικών προστίμων, θα ορίζεται ρητώς το αυτόφωρο και η κατάσχεση των ζώων.

III. Να καθοριστούν άμεσα οι αρχές ελέγχου και οι συνθήκες ευζωίας των ειδών που θεωρούνται «κατοικίδια» και «ζώα συντροφιάς» βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία των ζώων συντροφιάς, εφόσον στη χώρα μας δεν υπάρχει μέχρι τούδε αρμόδιος φορέας ικανός να διαπιστώνει εάν πληρούνται ή όχι οι συνθήκες ευζωίας του κάθε είδους πέραν των γατιών και των σκυλιών.

IV. Να θεσπιστούν κανόνες βάσει των οποίων να υπαγορεύονται οι κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης των ζώων (σε αιχμαλωσία) σύμφωνα με τις διαφορετικές βιολογικές ανάγκες έκαστου είδους.

V. Να διενεργούνται τακτικοί και συστηματικοί έλεγχοι οχημάτων μεταφοράς πτηνών εμπορίας ως οικοσίτων από τα αρμόδια όργανα επιβολής νόμου. Κατά τον έλεγχο να συμπληρώνεται η έκθεση ελέγχου μεταφορέα και μία έκθεση κτηνιατρική για τυχόν παραβάσεις που αφορούν την ΥΑ258971/08, «θέσπιση μέτρων βιοασφάλειας για τη γρίπη των πτηνών» (π.χ. συνύπαρξη πουλερικών με άλλα είδη ζώων όπως σκύλων κ.τ.λ.) και το Ν. 4039/2012. Οι παραβάτες της ΥΑ 258971/08 να υποβάλλονται σε ακινητοποίηση (σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2.2) και να υποχρεούνται σε επιστροφή των πουλερικών στην εγκατάσταση προέλευσης (με τη συνδρομή της αστυνομίας) ή στην κατάσχεση των ζώων, εφόσον οι εγκαταστάσεις αυτές δεν πληρούν τις εθνικές και κοινοτικές προδιαγραφές ευζωίας τους.

Οι έλεγχοι να διενεργούνται, για τα μεν πουλερικά και πτηνά, σε λαϊκές αγορές και σε περιοχές και δρόμους  που  βρίσκονται  εντός μεγάλων πτηνοτροφικών  κέντρων της  χώρας, για τα δε υπόλοιπα ζώα, σε πανηγύρια, θρησκευτικές πανήγυρεις και λοιπές υπαίθριες αγορές.

VI. Να δημιουργηθεί σύστημα σήμανσης και καταγραφής για όλα τα ζώα που θεωρούνται ως κατοικίδια για τους ίδιους ακριβώς λόγους που ισχύει για τους σκύλους και τις γάτες.

VII. Να καθορισθεί η συνεργασία των αρμόδιων φορέων με τα φιλοζωϊκά σωματεία, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στις περιπτώσεις περίθαλψης και φιλοξενίας των ζώων σε κατάλληλους χώρους.

VIII. Να ενισχυθούν οικονομικά και να στελεχωθούν τα ήδη υπάρχοντα κέντρα περίθαλψης ζώων (Άνιμα, EΚΠΑΖ, Αρκτούρος, Mom, Αρχέλων, Αλκυών, Αρίων, κ.λπ) από ειδικευμένο προσωπικό και εθελοντές.

IX. Να οργανωθεί εκστρατεία ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του κοινού σχετικά με την προστασία των ζώων, τη διαβίωσή τους στο φυσικό τους ενδιαίτημα και τη βιοποικιλότητα”.